زن‭ ‬در‭ ‬توهم‭ ‬ادیان‭ ‬سامی

منیژه نادری

میخواهم‭ ‬برای‭ ‬چند‭ ‬لحظه‭ ‬فرضیه‭ ‬هایی‭ ‬را‭ ‬بپذیرم‭ ‬و‭ ‬تجسم‭ ‬حضورت‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬آگاهی‭ ‬انسانی‭ ‬که‭ ‬قرنهاست‭ ‬آفرینش‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬پیمانهٔ‭ ‬درک‭ ‬و‭ ‬فهمش‭ ‬به‭ ‬تو‭ ‬پیوند‭ ‬می‌زند،‭ ‬گواه‭ ‬شوم‭. ‬می‌خواهم‭ ‬بدانم‭ ‬وقتی‭ ‬یک‭ ‬دانشمند،‭ ‬بودنت‭ ‬را‭ ‬تأئید‭ ‬می‌کند‭ ‬و‭ ‬موازی‭ ‬به‭ ‬اندوخته‭ ‬هایش‭ ‬به‭ ‬تو‭ ‬باور‭ ‬دارد،‭ ‬در‭ ‬خلوت‭ ‬باخودی‭ ‬هایش‭ ‬از‭ ‬خود‭ ‬چه‭ ‬می‌پرسد؟

می‌پذیرم‭ ‬که‭ ‬شاید‭ ‬در‭ ‬پیدایش‭ ‬آن‭ ‬پدیده‭ ‬های‭ ‬مادی‭ ‬که‭ ‬دوام‭ ‬یافته‭ ‬اند،‭ ‬اندکی‭ ‬کوتاهی‭ ‬نبوده‭ ‬است،‭ ‬در‭ ‬آفرینش‭ ‬از‭ ‬کوچکترین‭ ‬ذره‭ ‬تا‭ ‬گسترهٔ‭ ‬بیکران‭ ‬کاينات،‭ ‬در‭ ‬وجود‭ ‬زنده‭ ‬جانها‭ ‬ا‭ ‬زهر‭ ‬گونه‭ ‬اش،‭ ‬در‭ ‬تبارز‭ ‬پدیده‭ ‬های‭ ‬معنوی‭ ‬که‭ ‬درکش‭ ‬تنها‭ ‬برای‭ ‬ادراک‭ ‬برازنده‭ ‬میسر‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬‮…‬‭ ‬؛‭ ‬چه‭ ‬آنهایی‭ ‬که‭ ‬اشتباه‭ ‬بوده‭ ‬اند،‭ ‬دوام‭ ‬نیافته‭ ‬و‭ ‬نابود‭ ‬شده‭ ‬اند‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬شکل‭ ‬و‭ ‬جا‭ ‬عوض‭ ‬کرده‭ ‬اند‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬را‭ ‬اشتباه‭ ‬تو‭ ‬نه،‭ ‬سیر‭ ‬طبیعی‭ ‬پدیده‭ ‬ها‭ ‬دانسته‭ ‬ایم‭.‬

چه‭ ‬می‌شد‭ ‬اگر‭ ‬به‭ ‬همین‭ ‬پیمانه‌ای‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬آفرینش‭ ‬دست‭ ‬بلند‭ ‬داشته‭ ‬ای،‭ ‬در‭ ‬حفاظت‭ ‬و‭ ‬آرامش‭ ‬پدیده‭ ‬های‭ ‬زنده‭ ‬نیز‭ ‬اندک‭ ‬نقش‭ ‬می‌داشتی؟‭ ‬حد‭ ‬اقل‭ ‬حس‭ ‬مادری‭ ‬را‭ ‬می‌داشتی‭ ‬و‭ ‬مسؤولیتی‭ ‬را‭ ‬می‭ ‬پذیرفتی‭ ‬که‭ ‬حیوانی‭ ‬در‭ ‬برابر‭ ‬چوچه‭ ‬هایش‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬گرسنگی‭ ‬بچه‭ ‬هایش‭ ‬را‭ ‬تحمل‭ ‬نمی‌تواند‭ ‬و‭ ‬برایشان‭ ‬آرامش‭ ‬تلاش‭ ‬می‌کند‭. ‬با‭ ‬دریغ‭ ‬می‌دانیم‭ ‬که‭ ‬ترازوی‭ ‬خوبی‭ ‬ها‭ ‬و‭ ‬زشتی‭ ‬های‭ ‬زندگی‭ ‬همیشه‭ ‬ناموزون‭ ‬و‭ ‬یک‭ ‬جانبه‭ ‬با‭ ‬بدی‭ ‬ها‭ ‬انبار‭  ‬شده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬پلهٔ‭ ‬خوشبختی‭ ‬ها‭ ‬و‭ ‬آرامش‭ ‬زندگی‭ ‬در‭ ‬میان‭ ‬اکثر‭ ‬انسانها‭ ‬بسیار‭ ‬کم‭ ‬آمده‭ ‬است‭.‬

انسانهای‭ ‬این‭ ‬جا‭ ‬باور‭ ‬دارند‭ ‬که‭ ‬تو‭ ‬شاید‭ ‬در‭ ‬چند‭ ‬هزار‭ ‬سال،‭ ‬۱۲۵‭ ‬هزار‭ ‬بار،‭ ‬کوشیده‭ ‬ای‭ ‬و‭ ‬افرادی‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬رهنمایی‭ ‬شان‭ ‬فرستاده‭ ‬ای‭ ‬ولی‭ ‬سر‭ ‬انجام‭ ‬نتوانستی‭ ‬در‭ ‬میان‭ ‬با‭ ‬شعور‭ ‬ترین‭ ‬موجود‭ ‬روی‭ ‬زمین،‭ ‬صلح‭ ‬و‭ ‬صفا‭ ‬و‭ ‬جامعهٔ‭ ‬سالم‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬آوری‭. ‬این‭ ‬ضعف‭ ‬بوده‭ ‬است‭ ‬یا‭ ‬کوتاهی‭ ‬یا‭ ‬خرد‭ ‬ما؟‭ ‬ادعا‭ ‬می‌شود‭ ‬که‭ ‬تو‭ ‬آگاه‭ ‬از‭ ‬حال‭ ‬و‭ ‬آینده‭ ‬ای،‭ ‬پس‭ ‬می‌دانستی‭ ‬که‭ ‬انسان‭ ‬همین‭ ‬می‌شود‭ ‬که‭ ‬خلق‭ ‬کرده‭ ‬ای‭ ‬و‭ ‬انسانهای‭ ‬هم‭ ‬پیدا‭ ‬می‌شوند‭ ‬که‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬پست‭ ‬ترین،‭ ‬وحشی‭ ‬ترین‭ ‬و‭ ‬خشن‭ ‬ترین‭ ‬موجود‭ ‬روی‭ ‬زمین‭ ‬تثبیت‭ ‬می‌کنند‭. ‬چه‭ ‬نیازی‭ ‬بود‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬خلقت؟‭ ‬

ما‭ ‬شباهتی‭ ‬زیادی‭ ‬به‭ ‬تو‭ ‬داریم،‭ ‬هر‭ ‬چیز‭ ‬را‭ ‬مطابق‭ ‬خواست‭ ‬و‭ ‬نیاز‭ ‬خود‭ ‬ساخته‭ ‬ایم‭ ‬ولی‭ ‬نتوانسته‭ ‬ایم‭ ‬رابطه‭ ‬ها‭ ‬را‭ ‬موازی‭ ‬بر‭ ‬معیار‭ ‬های‭ ‬پیشرفت‭ ‬های‭ ‬تخنیک‭ ‬رشد‭ ‬دهیم‭. ‬تو‭ ‬هم‭ ‬بسیار‭ ‬آفریدی‭ ‬ولی‭ ‬هیچ‭ ‬مسؤولیتی‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬برابر‭ ‬همه‭ ‬موجوداتی‭ ‬که‭ ‬برای‭ ‬شان‭ ‬‮«‬حس‮»‬‭ ‬دادی،‭ ‬نپذیرفتی‭. ‬فرق‭ ‬ما‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬ما‭ ‬به‭ ‬پدیده‭ ‬های‭ ‬خلق‭ ‬کردهٔ‭ ‬دست‭ ‬خود‭ ‬‮«‬حس‮»‬‭ ‬نداده‭ ‬ایم‭ ‬ورنه‭ ‬مسؤولتر‭ ‬از‭ ‬تو‭ ‬می‌بودیم‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬شاید‭ ‬رسیده‭ ‬ایم‭ ‬به‭ ‬آن‭ ‬روز،‭ ‬‮«‬همشکل‭ ‬سازی‮»‬‭ ‬و‭ ‬تجارب‭ ‬امروزی‭ ‬انسان‭ ‬بر‭ ‬ژن‭ ‬ها‭ ‬و‭ ‬مواردی‭ ‬که‭ ‬هنوز‭ ‬آگاهی‭ ‬من‭ ‬در‭ ‬موردش‭ ‬اندک‭ ‬است،‭ ‬ولی‭ ‬به‭ ‬باوری،‭ ‬آن‭ ‬ژن‭ ‬و‭ ‬مواد‭ ‬خام‭ ‬دست‭ ‬انسان‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬باید‭ ‬تو‭ ‬آفریده‭ ‬باشی‭ ‬که‭ ‬امروز‭ ‬با‭ ‬آن‭ ‬سرگرم‭ ‬شده‭ ‬اند‭. ‬

‭ ‬ما‭ ‬از‭ ‬همه‭ ‬فهم‭ ‬و‭ ‬شعور‭ ‬خود‭ ‬برای‭ ‬بربادی‭ ‬همنوعان‭ ‬خود‭ ‬و‭ ‬محیطی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬زندگی‭ ‬می‌کنیم،‭ ‬استفاده‭ ‬می‌کنیم‭. ‬میلیونها‭ ‬انسان‭ ‬در‭ ‬زیر‭ ‬خط‭ ‬فقر،‭ ‬هزاران‭ ‬نوع‭ ‬درماندگی‭ ‬های‭ ‬طبیعی‭ ‬و‭ ‬حادثات‭ ‬همه‭ ‬اش‭ ‬از‭ ‬ما‭ ‬قربانی‭ ‬می‌گیرند‭. ‬برای‭   ‬رهایی‭ ‬اکثر‭ ‬این‭ ‬ها‭ ‬راه‭ ‬حل‭ ‬داریم،‭ ‬ولی‭ ‬خودخواهی‭ ‬ها‭ ‬و‭ ‬خودبرتر‭ ‬بینی‭ ‬های‭ ‬ما‭ ‬این‭ ‬مجال‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬ما‭ ‬گرفته‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬راستی،‭ ‬چیزی‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬سیاست‭ ‬می‌شناسیم‭ ‬که‭ ‬او‭ ‬ترحم‭ ‬را‭ ‬نمی‭ ‬شناسد‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬هر‭ ‬نامی‭ ‬می‌تواند‭ ‬بر‭ ‬ما‭ ‬بتازد،‭ ‬دین‭ ‬و‭ ‬مذهب‭ ‬و‭ ‬تبعیض،‭ ‬این‭ ‬همه‭ ‬سلاح‭ ‬هایی‭ ‬اند‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬طبیعی‭ ‬و‭ ‬بدون‭ ‬مصرف‭ ‬در‭ ‬خدمت‭ ‬سیاست‭ ‬و‭ ‬سرمایه‭ ‬قرار‭ ‬دارند‭. ‬همین‭ ‬حال‭ ‬میلیون‭ ‬ها‭ ‬انسان‭ ‬گرسنه‭ ‬اند،‭ ‬هزاران‭ ‬انسان‭ ‬بی‌گناه‭ ‬پشت‭ ‬میله‭ ‬ها‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬بند‭ ‬مانده‭ ‬اند‭ ‬و‭ ‬شکنجه‭ ‬می‌شوند‭ ‬و‭ ‬هزاران‭ ‬فاجعه‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬دست،‭ ‬ولی‭ ‬آنانی‭ ‬که‭ ‬کاری‭ ‬می‌توانند،‭ ‬خاموشانه‭ ‬تماشا‭ ‬دارند،‭ ‬ببین‭ ‬چقدر‭ ‬شبیه‭ ‬تو‭ ‬ایم‭.‬

‭ ‬زن‭ ‬را‭ ‬گویا‭ ‬از‭ ‬کنار‭ ‬چپ‭ ‬مرد‭ ‬آفریدی‭. ‬آیا‭ ‬راستی‭ ‬چنین‭ ‬کرده‭ ‬ای؟‭ ‬چرا‭ ‬این‭ ‬سلسله‭ ‬را‭ ‬ادامه‭ ‬ندادی‭ ‬تا‭ ‬مرد‭ ‬هایی‭ ‬امروز‭ ‬می‌دانستند‭ ‬که‭ ‬زایش‭  ‬و‭ ‬مادر‭ ‬بودن‭ ‬یعنی‭ ‬چه؟‭ ‬ببخش‭ ‬کمی‭ ‬توقعم‭ ‬از‭ ‬تو‭ ‬زیاد‭ ‬شد‭. ‬در‭ ‬کودکی‭ ‬از‭ ‬مادر‭ ‬پرسیده‭ ‬بودم‭  ‬‮«‬خدا‭ ‬زن‭ ‬است‭ ‬یا‭ ‬مرد؟‮»‬‭ ‬مادر‭ ‬با‭ ‬کنایه‭ ‬پاسخ‭ ‬داده‭ ‬بود،‭ ‬‮«‬باید‭ ‬مرد‭ ‬باشد‭!‬‮»‬‭ ‬حال‭ ‬می‌دانم‭ ‬مادر‭ ‬چرا‭ ‬ترا‭ ‬‮«‬مرد‮»‬‭ ‬خوانده‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬چه‭ ‬بار‭ ‬مثبت‭ ‬بر‭ ‬این‭ ‬واژه‭ ‬افزودی‭ ‬که‭ ‬‮«‬درونش‭ ‬ما‭ ‬را‭ ‬کشته‭ ‬و‭ ‬بیرونش‭ ‬دیگران‭ ‬را»؛‭ ‬ولی‭ ‬ترا‭ ‬هیچش‭ ‬نکشته،‭ ‬نه‭ ‬تنها‭ ‬نکشته‭ ‬که‭ ‬بسیااااار‭ ‬هم‭ ‬بزرگ‭ ‬ساخته‭. ‬تو‭ ‬او‭ ‬را‭ ‬آفریدی‭ ‬و‭ ‬او‭ ‬ترا،‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬ماییم‭ ‬که‭ ‬زیر‭ ‬پای‭ ‬تعصب‭ ‬مردسالاری‭ ‬له‭ ‬میشویم‭. ‬

اینک‭ ‬که‭ ‬بین‭ ‬من‭ ‬و‭ ‬تو‭ ‬دیگری‭ ‬نیست‭ ‬و‭ ‬می‌توانم‭ ‬گریبانت‭ ‬را‭ ‬بگیرم،‭ ‬می‌پرسم‭ ‬که‭ ‬چرا‭ ‬این‭ ‬همه‭ ‬بر‭ ‬من‭ ‬روا‭ ‬داشته‭ ‬ای؟‭ ‬مرا‭ ‬موجود‭ ‬ضعیف‭ ‬و‭ ‬‮«‬ناقص‭ ‬العقل‮»‬‭ ‬می‌خوانند،‭ ‬جسمم‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬قرائت‭ ‬چند‭ ‬عبارتی‭ ‬برای‭ ‬همیشه‭ ‬صاحب‭ ‬می‌شوند‭ ‬و‭ ‬من‭ ‬این‭ ‬کنیزی‭ ‬را‭ ‬که‭ ‬جزئی‭ ‬از‭ ‬آرمان‭ ‬زندگیم‭ ‬بوده‭ ‬است،‭ ‬با‭ ‬پرداخت‭ ‬یک‭ ‬عمر‭ ‬رنج‭ ‬می‌پذیرم‭. ‬فرهنگ‭ ‬و‭ ‬سنت‭ ‬جامعه‭ ‬مرا‭ ‬موجود‭ ‬دوم‭ ‬و‭ ‬پیرامونی‭ ‬پذیرفته‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬من‭ ‬هم‭ ‬سر‭ ‬فرود‭ ‬آورده‭ ‬ام‭ ‬و‭ ‬قرنها‭ ‬چنین‭ ‬گذشته‭ ‬است‭. ‬آیا‭ ‬این‭ ‬عدالت‭ ‬توست‭ ‬یا‭ ‬کوتاهی‭ ‬فهم‭ ‬ما‭ ‬از‭ ‬مسئله‭ ‬و‭ ‬تو‭ ‬واقعن‭ ‬در‭ ‬تعیین‭ ‬این‭ ‬قرارداد‭ ‬ها‭ ‬سهم‭ ‬داشته‭ ‬ای‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬ما‭ ‬بهتان‭ ‬می‭ ‬بندیم؟‭ ‬باور‭ ‬دارم‭ ‬هستند‭ ‬زنهای‭ ‬دیگر‭ ‬هم‭ ‬با‭ ‬چنین‭ ‬پرسشها‭ ‬و‭ ‬تنهایی‭ ‬های‭ ‬و‭ ‬فریاد‭ ‬های‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬محتاطانه‭ ‬با‭ ‬تو‭ ‬قسمت‭ ‬می‌کنند،‭ ‬از‭ ‬تو‭ ‬نمی‌پرسند،‭ ‬از‭ ‬تو‭ ‬شکرگزار‭ ‬اند‭ ‬و‭ ‬فقط‭ ‬به‭ ‬تو‭ ‬پناه‭ ‬می‭ ‬آورند‭ ‬و‭ ‬گزارش‭ ‬می‌دهند‭ ‬تا‭ ‬شاید‭ ‬آن‭ ‬یگانه‭ ‬یی‭ ‬که‭ ‬ترا‭ ‬پذیرفته‭ ‬اند،‭ ‬صدایشان‭ ‬را‭ ‬بشنود‭. ‬مرد‭ ‬ها‭ ‬کمتر‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬گریبان‭ ‬چنگ‭ ‬می‭ ‬اندازند‭ ‬چون‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬تو‭ ‬و‭ ‬ترا‭ ‬در‭ ‬خود‭ ‬می‭ ‬یابند‭.‬

ای‭ ‬آفریدگار‭ ‬بی‭ ‬پروا،‭ ‬پرسشهایم‭ ‬فراوان‭ ‬اند‭ ‬و‭ ‬می‌دانم‭ ‬تحمل‭ ‬شنیدنش‭ ‬اندک‭. ‬نمی‭ ‬خواهم‭ ‬همه‭ ‬را‭ ‬یکباره‭ ‬حواله‭ ‬ات‭ ‬سازم‭ ‬و‭ ‬انتظار‭ ‬می‌مانم‭ ‬به‭ ‬آن‭ ‬روزی‭ ‬که‭ ‬اگر‭ ‬با‭ ‬هم‭ ‬مواجه‭ ‬شویم؛‭ ‬آیا‭ ‬آن‭ ‬روز‭ ‬فرا‭ ‬خواهد‭ ‬رسید؟‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬مردان‭ ‬پیشی‭ ‬دارند‭ ‬یا‭ ‬زنان،‭ ‬هر‭ ‬کی‭ ‬که‭ ‬گناهش‭ ‬بیش‭ ‬است‭ ‬یا‭ ‬صوابش؟‭ ‬اگر‭ ‬اولش‭ ‬درست‭ ‬است،‭ ‬باید‭ ‬عکس‭ ‬مسئله‭ ‬می‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬ما‭ ‬از‭ ‬تو‭ ‬می‌پرسیدیم‭ ‬و‭ ‬ای‭ ‬وای‭ ‬بر‭ ‬آن‭ ‬گاهی‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬هم‭ ‬روبرو‭ ‬شویم،‭ ‬برای‭ ‬من‭ ‬کمی‭ ‬وقت‭ ‬بیشتر‭ ‬بگذار‭ ‬که‭ ‬من‭ ‬هم‭ ‬می‌خواهم‭ ‬دلیل‭ ‬خلقت‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬تو‭  ‬بشنوم،‭ ‬پاسخ‭ ‬این‭ ‬همه‭ ‬نارسایی‭ ‬ها‭ ‬و‭ ‬بی‭ ‬پروایی‭ ‬هایت‭ ‬را‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬بازی‭ ‬و‭ ‬‮«‬گیمی‮»‬‭ ‬را‭ ‬که‭ ‬راه‭ ‬انداخته‭ ‬بودی‭. ‬

تا‭ ‬رسیدن‭ ‬به‭ ‬آن‭ ‬روز‭ ‬کاش‭ ‬می‌دانستم‭ ‬که‭ ‬آیااین‭ ‬زمین‭ ‬خاکی،‭ ‬یگانه‭ ‬کرهٔ‭ ‬خلقت‭ ‬موجودات‭ ‬متحول‭ ‬صاحب‭ ‬زندگیست‭ ‬یا‭ ‬این‭ ‬بازی‭ ‬در‭ ‬نقاط‭ ‬دیگر‭ ‬کاینات‭ ‬هم‭ ‬جریان‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬میلیونها‭ ‬و‮…‬‭ ‬سال،‭  ‬تو‭ ‬دیگر‭ ‬چه‭ ‬بد‭ ‬کرده‭ ‬باشی؟‭!‬

You may also like...