شهروند جهانی در آیینهٔ افغانستان و هالند

منیژه نادری
مسوول انتشارات شاهمامه، هالند
در واپسین روزها، اثر تازه یی به زبان هالندی زیر عنوان «شهروند جهانی در آیینهٔ افغانستان و هالند» به نشر رسیده است و این پژوهش ارزشمند داکتر بشیر عزیزی مورد توجه صاحبنظران و کارشناسان این عرصه در هالند قرار گرفته است. بشیر عزیزی نگارندهٔ کتاب «نوروز، انگیزه و رسالت فرهنگی» (نخستین کتابی که از انتشارات شاهمامه به نشر رسیده است)، نیز میباشد.
ایشان در سالهای آخر به حیث استاد و آمر دیپارتمنت علوم اجتماعی Social Sciences در Roer College Schondeln ایفای وظیفه می نمایند.
کتاب در برگیرندهٔ متن کامل پایان‌نامهء دکترای بشیر عزیزی است که در ۹ اپریل سال ۲۰۲۰ در دانشگاه لایدن موفقانه دفاع گردیده و اکنون زیر عنوان «شهروند جهانی در آیینهٔ افغانستان و هالند»
Wereldburgerschap in de spiegel van Afghanistan en Nederland
به زیور چاپ آراسته شده است و دست اندرکاران انتشارات شاهمامه این دست آورد بزرگ را برایشان صمیمانه تهنیت میگویند.
بشیر عزیزی
معرفی شهروند جهانی، بازتابی از شهروند جهانی در آیینهٔ افغانستان و هالند:
این کتاب در پنج فصل (۴۵۲ صفحه) به زبان هالندی به وسیلهٔ بنگاه نشراتی Aspektدر جولای ۲۰۲۰ چاپ و نشر گردیده است و از تمام کتابفروشی های هالند و بلژیک ونیز به صورت انلاین با شمارهٔ ISBN: 9789463388894
فرمایش داده میتوانید و بدون شک این اثر مورد توجه دوستداران آثار علمی و اکادمیک پیرامون مسایل افغانستان و جهان قرار میگیرد.
جهت آشنایی با این کتاب،‌ توضیح چند نکتهٔ کلی را ضروری می پنداریم:
۱- این کتاب به گمان اغلب نمونه یی از نخستین کار اکادمیک پیرامون ایدهء شهروند جهانی است که در آن افغانستان با یک کشور غربی (هالند) در یک متن (Context) جهانی به مقایسه گرفته شده است و با کاربرد متود مقایسوی(Comperative ) سیستم های سیاسی و آموزشی و عوامل ناگزیری پیوند آنها و اثر گذاری بر همدیگر پس از ۱۱ سپتمبر تحلیل و بررسی گردیده است.
۲- مسئلهٔ جنایت علیه فرخنده به مثابهٔ سیاه ترین لکه در تاریخ معاصر افغانستان، یکی از مواد بحث اکادمیک را در یک پژوهش علمی شاید برای نخستین بار تشکیل میدهد که با معیار های علمی ریشه یابی گردیده و در آیینهٔ جنایت بشری علیه فرخنده، بحران مشروعیت دولت و عوامل ناکامی دموکراسی در افغانستان به ویژه در چهار دههٔ اخیر به تحلیل و بررسی گرفته شده است که در این کتاب مفصل گنجانیده شده است. نویسنده جنایت علیه فرخنده را به مثابهٔ ارزش نما یا معیار برای کار آیی و اهمیت تیوری های فلسفی از زمان یونان باستان تا تدوین تیوری مدون و جامع فلسفی در قرن ۱۸ به وسیلهٔ کانت و تیوری های فلاسفهٔ معاصر مانند Habermas, Derrida, Appiah و دیگران پیرامون حق شهروند جهانی به آزمون می گیرد تا با تلفیق تیوری و پراکتیک در جامعهٔ مشخص، میکانیزمی که در عقب بحران افغانستان نفهته است، بهتر ریشه یابی شده و راه برای درک دریافت آن هموارتر گردد.
۳- حجم منابع و کثرت مآخذ دست اول که در این کتاب از آن استفاده شده، بسیار چشمگیر است؛ حدود ۲۰ صفحهٔ کتاب منابع یا فهرست کتابها و مولفان آن و ۷۲۵ پانوشت و تفسیر هایی برای مأنوس‌تر ساختن منابع میباشند که این خود منبع معتبر علمی است برای دانش پژوهان جوان که در این عرصه ها سرگرم اند.
با این همه پژوهشی که نویسنده حدود نیم دهه به گونهٔ سیستماتیک با آن سرگرم بوده است،‌کدام ادعای بلند ندارد و خود در مقدمهٔ کتاب می نگارد که:
«هدف علوم اجتماعی پیشکش نمودن نسخه هایی از قبل آماده و یا ادعا به حرف اخیر برای حل همیشگی پروبلم های اجتماعی نیست و پژوهش من نیز نمیتواند از این امر مستثنی باشد.»
به همین جهت نویسنده امیدوار است تا پژوهش او زمینه‌ساز و تکانهٔ تازه برای مطالعات جدید و بحث های بیشتر اکادمیک در این زمینه، به ویژه میان دانشمندان و روشنفکران در داخل و بیرون از مرزهای افغانستان گردد.
با همسویی با این امیدواری نویسندهٔ کتاب، هدف ما نیز آن است تا علاقمندان کتاب به خصوص نسل جوان و کنجکاو که در دانشگاه ها سرگرم کسب علم اند و با میتود های علمی زمان خویش آشنایی لازم دارند، از موجودیت چنین اثر بی اطلاع نمانند و به چنین منبع تازهٔ علمی – فلسفی دسترسی یابند.
میدانیم نقد این اثر، خود نیازمند معلومات تخصصی و تبحر لازم پیرامون موضوع کتاب و پایه های تئوریک ایدهٔ شهروند و به ویژه شهروند جهانی است تا به داوری با معیار های علمی با آن پرداخته شود و امیدواریم در کنار ترجمهٔ فارسی این کتاب، پرداخت ها و دیدگاهها علمی و اکادمیک صاحبنظران نیز به دسترس ما قرار گیرد.
در پایان خرسندیم که اثری از دید یک دانشمند افغانستان به زبان هالندی نگارش یافته است و به قضایایی پرداخته شده است که ریشه یابی و تحلیل آن در میدیای غرب کمتر مجال بازتاب یافته است. امید است زمینهٔ ترجمهٔ فارسی این پژوهش با همکاری یکی از نهاد های فرهنگی فراهم آید و در دسترس هموطنان مان قرار گیرد و سپاس از مؤلف اثر برای مجال یافتن سهم اندکم در آرایش پشتی این دست آورد ستودهٔ علمی.

You may also like...